De Vijf Elementen in Traditionele Chinese Geneeskunde

In de TCG wordt er vaak gesproken over de Vijf Elementen. Een woordje uitleg…

Hout, vuur, aarde, metaal en water kunnen worden omschreven als de fundamentele materialen waaruit het heelal bestaat. Elk element heeft bepaalde kenmerken en kwaliteiten, die worden gebruikt om alle natuurlijke fenomenen onder te verdelen, zoals de planeten, sterrenbeelden, seizoenen, klimaat, smaak, kleur, geluid, emotie en interne organen.

De theorie van de Vijf Elementen (wǔxíng) is ontstaan uit de observatie van natuurlijke cycli en onderlinge relaties van alle dingen in het universum, zowel in onze omgeving als in onszelf. De interacties en verbindingen van de systemen van het lichaam kunnen worden verklaard door de interacties en verandering van de elementen te begrijpen.

Twee van deze interacties zijn de voedende cyclus en de controlerende cyclus. In de voedende cyclus versterkt het ene element het volgende in de rij en zorgt zo voor groei en ontwikkeling, terwijl in de controlerende cyclus het ene element voorkomt dat het volgende element in de rij te snel of te sterk groeit. (zie tekening)

Deze relaties veroorzaken een constante beweging en en tegelijk zorgen ze ervoor dat er balans en harmonie is tussen de elementen. De relaties raken uit balans wanneer een element te sterk wordt en daardoor teveel controle uitoefent over een ander element of wanneer een element te zwak wordt en een ander element dus niet kan voeden.

Enter Traditionele Chinese Geneeskunde!

Voor we verdergaan over de elementen, is het belangrijk om het verschil te begrijpen tussen organen vanuit westerse en oosterse visie.

Organen, heel kort en bondig uitgelegd:
In westerse termen is een orgaan een anatomisch vaste, op zichzelf staande lichaamsstructuur met een specifieke fysiologische functie. Vanuit TCG-oogpunt kan een orgaan alleen gedefinieerd worden in relatie tot de rest van het organisme. Het is in de eerste plaats bekend door zijn holistische functie en bestaat niet als een gemakkelijk te onderscheiden en geïsoleerd stuk anatomie. Vanuit dit perspectief is het eerder logisch om te spreken van orgaansystemen of netwerken, in plaats van alleen organen.

… terug naar de elementen dan!
Volgens de theorie van de Vijf Elementen zijn elk van onze orgaansystemen gelinkt aan een element:

⦁ Hout: lever/galblaas
⦁ Vuur: hart/dunne darm (pericard/driewarmer)
⦁ Aarde: milt/maag
⦁ Metaal: long/dikke darm
⦁ Water: nier/urineblaas

Onbalans in het lichaam kan ontstaan door verschillende factoren, zoals voeding, levensstijl, stress, relaties, constitutie, pathogenen en dergelijke. Als een orgaan door een van deze redenen verstoord raakt in zijn werking, zullen de andere organen trachten dat orgaan te herstellen (net zoals de elementen dit doen). Als de invloeden niet te groot zijn of te lang duren, zal de balans dus vanzelf terugkeren. Maar bij langdurige of extreme druk wordt dit moeilijker. Zonder hulp van buitenaf raken de “hulp”organen op hun beurt dan ook uitgeput, waardoor en nog meer onbalans ontstaat.
Zo krijgen we gezondheidsproblemen.

Om een voorbeeld te geven: De lever (hout) is voor voeding afhankelijk van nier (water), een relatie die bekend staat als waterbevochtigend hout, waarbij de nieren (water) de lever (hout) genereren. Het falen van de nier om deze functie te vervullen staat bekend als water dat hout niet bevochtigt. De meeste leveraandoeningen tasten de milt aan (aarde), een verschijnsel dat bekend staat als hout dat op aarde werkt, waarbij de lever (hout) te veel controle uitoefent over de milt (aarde).

Het is dus van groot belang om rekening te houden met de het natuurlijke verloop van de elementen. Een TCG-therapeut tracht het onevenwichtige element/orgaan te identificeren en de balans te herstellen met een behandelplan en zo te werken aan de interactie tussen de verschillende orgaansystemen, zodat het lichaam weer in een goede flow terecht komt. Acupunctuur of tuinamassage op de juiste meridianen, aangepaste voeding, kruidenthee, beweging en ademhalingsoefeningen zijn een goeie start om balans te optimaliseren. En zoals altijd is voorkomen beter dan genezen!

Je kan hier een afspraak maken voor een preventieve of herstellende behandeling. Als je vragen hebt, mag je die stellen via ons contactformulier!

Blijf in balans! ☯️